Nowe przywileje dla ponad 3 mln firm
Zostało coraz mniej czasu do wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych[1]. Zamiany o których mowa będą dotyczyć ponad 3 milionów[2] osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
W chwili obecnej tylko konsumenci mają prawo, w przypadku zakupów przez internet lub poza lokalem przedsiębiorcy, do odstąpienia od umowy przed upływem 14 dni. Po 1 czerwca te same uprawnienia zyskają również firmy jednoosobowe, pod warunkiem, że dany zakup nie będzie miał charakteru zawodowego wynikającego z przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej według CEIDG. Ponadto zmiany będą odnosić się również do samej rękojmi za wady, w zakresie m.in.: wad fizycznych, domniemania o chwili powstania lub istnienia wady rzeczy, uprawnień kupującego czy też terminów na ustosunkowanie się do żądań kupującego, o ile zakup rzeczy nie będzie miał charakteru zawodowego wynikającego z profilu wykonywanej działalności gospodarczej ujawnionej w CEIDG. To samo będzie dotyczyć klauzul abuzywnych stosowanych we wzorcach umownych. Jednym słowem firmy jednoosobowe otrzymają szereg przywilejów zarezerwowanych do tej pory dla konsumentów.
Tyle z teorii, a jak to będzie w praktyce? Można łatwo sobie wyobrazić sytuację kupna wiertarki „na firmę” przez zawodowego elektryka oraz przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie projektowania stron internetowych. W pierwszym przypadku zakup dokonywany jest niejako przez profesjonalistę, dla którego wiertarka jest jednym z narzędzi pracy i dlatego kupujący nie będzie mógł liczyć na rozszerzoną ochronę, w drugim przypadku mamy do czynienia z osobą, która na co dzień nie używa wiertarki do świadczenia usług i narzędzie będzie raczej służyć celom prywatnym, stąd ustawodawca zdecydował się na objęcie ochroną przedsiębiorcę którego profil zawodowy nie koresponduje z dokonanym zakupem. Na pozór jasna sytuacja może nastręczać kłopotów interpretacyjnych, kiedy odwrócimy role tzn. ci sami przedsiębiorcy kupują laptopa i tak w przypadku projektanta stron www, zakup ma ścisły związek z działalnością zawodową i z tego powodu nie będzie mógł skorzystać z przywilejów nowej ustawy, tak w przypadku elektryka sytuacja nie jest do końca klarowna – w dobie internetu, ogłaszanie swoich usług online, zamawianie materiałów czy komunikacja z klientami przez internet jest czymś naturalny, więc zakup laptopa przez elektryka nie koniecznie musi być zakupem uprzywilejowanym.
Niejasności wynikające z dość szerokiego pola interpretacyjnego, mogą prowadzić do szeregu nadużyć przez obie strony stosunku prawnego. Obowiązek ustalenia czy przedmiot transakcji ma charakter zawodowy dla kontrahent, będzie spoczywać na sprzedającym i z pewnością pociągnie za sobą dodatkowe nakłady finansowe, zwłaszcza w branży e-commerce. Sprzedawcy online będą musieli dostosować regulaminy sklepowe do nowej kategorii kupujących, ponadto sam proces składania zamówienia, który w branży e-commerce jest zautomatyzowany, będzie musiał ulec modyfikacjom mającym na celu identyfikację kontrahenta oraz charakteru dokonywanej czynności.
Należy również wspomnieć, że w rezultacie dojdzie do swoistego uprzywilejowanie dość sporej grupy osób. Kupowanie towaru „na firmę” czy też „na fakturę”, przez osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jest przede wszystkim podyktowane możliwością skorzystania z ułatwień podatkowych, jakie daje posiadanie statusu przedsiębiorcy. Przyznanie uprawnień konsumenckich przy jednoczesnym zachowaniu możliwości kupowania „na fakturę” spowoduje, że jednoosobowe firmy zyskają uprzywilejowaną pozycje nie tylko względem zwykłych konsumentów, ale również względem innych przedsiębiorców.
Przepisy, który miał za zadnie ograniczenie obciążeń, staną się de facto utrudnieniem dla sprzedających, właśnie przez „pojawienie się na rynku” ponad 3 mln quasi konsumentów, konieczność dostosowania regulaminów sklepowych i narzędzi sprzedażowych a także poprzez trudności interpretacyjne nieostrych i otwartych sformułowań ustawowych.
Autor: Jaromir Ćwikła
[1] Dz.U. 2019 poz. 1495 art. 1 pkt 1-3 oraz art. 55.
[2] https://bdl.stat.gov.pl/ [dostęp: 12.02.2020].