Ekonomia dostępu a wyzwania stojące przed polską gospodarką

W kontekście dzisiejszego protestu taksówkarzy, przeciwko nowym modelom funkcjonowania rynku przeowzu osób, pragniemy przytoczyć raport pt. „Ekonomia dostępu a wyzwania stojące przed polską gospodarką” autorstwa dr Mariana Szołuchy, Piotra Palutkiewicza oraz Oskara Kochmana.

Ekonomia dostępu przedefiniowuje podejście społeczne do konsumpcji w wielu sektorach: od hotelarstwa i usług
finansowych po edukację i transport. Fenomen ten zyskuje błyskawicznie na popularności. Fakt ten nie może dziwić, gdyż produkty i usługi oferowane przez platformy ekonomii współdzielenia są często tańsze i lepiej dostosowane do ich indywidualnych potrzeb konsumentów. Ponadto dla młodej generacji aspekt posiadania określonych produktów a własność zaczyna tracić na znaczeniu. Jak pokazują badania, młodzi ludzie bardzo sobie cenią interakcje z innymi, które łączą się z korzystaniem z serwisów ekonomii dostępu.

Potencjał rozwojowy tego fenomenu wydaje się być gigantyczny. Świadczą o tym choćby dane dotyczące kapitalizacji
rynkowej największych graczy: dwie największe platformy – Uber i Airbnb – w zaledwie kilka lat od początku istnienia osiągnęły łączną wartość prawie 100 mld USD.
Ekonomia dostępu – co rzadziej się dostrzega – wpływa także znacząco na rynek od strony podażowej. Platformy internetowe powstające w jej ramach przyczyniają się do licznych pozytywnych trendów na rynku pracy i w obszarze produkcji. W tym kontekście – obok korzystnych zmian dla konsumentów – fenomen ekonomii współpracy został dostrzeżony przez Komisję Europejską.

Opinie Komisji w kwestii ekonomii dostępu podziela również polski rząd. W Polsce wciąż jednak brakuje szerszego zrozumienia, czym jest ekonomia dostępu i jaki może być jej potencjalny wpływ na życie gospodarcze w naszym kraju.

W opracowaniu podjęto próbę przeanalizowania, w jaki sposób ekonomia dostępu wpisuje się w koncepcję gospodarczą nowej władzy opisaną w „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”.
W toku analizy zidentyfikowano osiem obszarów, w których platformy ekonomii współpracy adresują wyzwania stojące przed polską gospodarką:
• Ograniczenie zapotrzebowania na kapitał i inne zasoby – ekonomia dostępu z zasady minimalizuje zużycie
surowców oraz kapitału ludzkiego i pieniężnego, co może mieć szczególne znaczenie w obliczu niekorzystnej
sytuacji demograficznej oraz wysokiego uzależnienia naszego kraju od finansowania zagranicznego;
• Zwiększenie potencjału innowacyjności – dzięki socjalizacji procesu powstawania nowatorskich produktów,
platformy access economy mogą przyczynić się do wzrostu innowacyjności polskiej gospodarki, która na tym polu –
na tle państw europejskich – wypada bardzo słabo;
• Wsparcie rozwoju kapitału społecznego – jako że korzystanie z serwisów ekonomii dostępu wymaga zaufania do
innych użytkowników, przyczyniają się one do budowy, tak ważnego dla rozwoju, kapitału społecznego w naszym
kraju;
• Zwiększenie elastyczności rynku pracy oraz zwiększenie swobody pracowników – ekonomia dostępu promuje
samozatrudnienie, co z jednej strony zwiększa elastyczność rynku pracy, z drugiej przyczynia się do większej swobody samych pracowników, którzy mogą lepiej dostosować rytm pracy do życia prywatnego;
• Wsparcie sektora MŚP – wiele platform ekonomii współpracy wspiera działanie firm z sektora MŚP, choćby otwierając im dostęp do nowych rynków bądź ułatwiając im uzyskanie finansowania;
• Zwiększenie inkluzywności ekonomicznej – serwisy ekonomii współpracy umożliwiają uzyskanie dodatkowego
dochodu, w tym także tym grupom społecznym, które na tradycyjnym rynku pracy mają problem ze znalezieniem
zatrudnienia (np. osoby 50+);
• Zmniejszenie obciążeń dla środowiska naturalnego – ograniczając zużycie zasobów, ekonomia dostępu w sposób
naturalny przyczynia się do poprawy stanu środowiska naturalnego;
• Uzupełnienie słabo rozwiniętej infrastruktury publicznej – platformy ekonomii współpracy działające w obszarze
mobilności mogą być odpowiedzią na bolączki infrastrukturalne polskich miast.

Pełna treść raportu dostępna jest pod linkiem: Ekonomia dostępu a wyzwania stojące przed polską gospodarką.